Oreina
Orein iberiarraren ile-antza marroia da, eta sabelaldean kolore argiagoa ageri du. Ipurtzuloaren inguruan ere eraztun erako tonalitate argiagoa du, zurixka zenbaitetan, aldamenetako bi banda ilunen artean. Buztan marroi argia eta.....
Hiru zonalde bioklimatikoen artean kokaturik, Aezkoako bailara, Europako bioaniztasun eremu aberatsenen artean dago,
Ugaztunak
Azeria
Azeria tamaina ertaineko kanido mehea da, mutur luzekoa eta gainaldeko ezpainean marra zuria ageri duena. Gorputzaren tamainarekin aldaratuta, belarri handi handiak ditu, zuzenak, atzealde beltzekoak. Begi txikiak ditu, eta begi-ninia.....
Basurdea
Tamaina erdiko ugaztuna da, gorputz potoloa duena. Lepo motza du, animaliaren ardatz antzeko burua eta enborra (oso garatua aurrealdeko zatia) lotzen dituena. Arrak emeak baino %5-10a handiagoak dira, eta burezur.....
Erbia
Kolore nabar horixkadun erbia da, tarteka orban beltzak ageri dituena. Sabelaldean, berriz, kolore zurixka du zati txiki batean. Belarrien ertzak beltzaxkak dira. Neguan kolorea aldatu eta grisaxka egiten da. Penintsulako.....
Trikua
Itxura nahastezina du. Gorputz mardula du, mutur luzean bukatzen dena, eta begi beltz txikiak ditu. Gaztaina koloreko ilea du, burua, hankak eta behealdea estaltzen diona...
lepazuria
Tamaina erdiko haragijalea da. Buru luzea du, muturra bezala; triangelu formako aurpegia dauka, begi erlatibokia handiak eta belarri borobilak. Gorputz eta buztan luzea du, iletsua, balantza moduan erabiltzen duena zuhaitzen.....
Basakatua
Basakatuak etxeko katuaren oso antzekoak dira, marra gehiagorekin, hala ere. Tamaina handiagoa dute, 540 mm-ko luzera izan dezakete. Katu mardula da, hankak motz antza eta buru handia duena. Agerien dituen.....
Azkona
Gorputz mardula du, buru txikia eta lepo motza. Gorputz luzarana du (59 – 87 cm), buztan laburra (11,4 – 20 cm) eta hanka sendoak, azazkal luze eta indartsuetan bukatzen direnak.....
Orkatza
Tamaina txikiko, ardi baten tamainakoa edo, ungulatua da, kolore grisaxka edo marroia argikoa. Ez du buztanik. Arrek bi puntadun adar txikiak dituzte, neguan aldatzen dituztenak. Adarrek punta txiki bat dute,.....
Muxarra
Tamaina erdiko karraskaria da, bizkarrean ilaje grisa eta sabelean zuria ageri duena. Begi handiak ditu, beltzak, kolore bereko ile biribilak inguratuta. Zuhaitzetan bizi den animalia da, gauean aritzen dena, eta.....
Urtxintxa
Tamaina erdiko marraskaria da, buztan luzea, iletsua eta apatza duena. 445 mm-ko luzera izan dezake. Kolore nabar gorrixka du, eta zuria behealdean. Plantigradoa da, lau hatz ditu eskuetan eta bost.....
Hegaztiak
Okil Beltza
Pirinioetako mendietako pagadi eta izeidi itzaltsuetan mokoekin errepikan entzun daitezke. Baso helduen etorkizunari loturiko espeziea da; okil beltza hegazti handia eta nahastezina da, basoan osasun lan garrantzitsua egiten duena, intsektu.....
Martin Arrantzalea
Penintsulako ibai eta urmael gehienetan bizi izan da duela gutxi arte, baina azken hamarkadetako ur gozoen narriatzeak bereziki kaltetu ditu martin arrantzalea. Lumaje ikusgarria du, eta hegaldi azkarra. Hondarrezko ezpondak behar ditu habia egiteko, hala nola jateko arrain txikien eta ur..
Txonta arrunta
Txolarrearen tamainakoa da, orojalea, taldekoia eta erraz egokitzekoa. Txonta arrunta ugalduen dagoen espezietako bat da. Paisaia mota guztietan bizi da: baso, parke edo lorategietan. Neguan Iberiar penintsulara etortzen dira txonta.....
Txantxangorria
Hegazti ezagunenetakoa da, eta erraz identifikatzeko modukoa, bularrean, zintzur aldean eta aurpegian ageri duen lumaje laranja dela eta. Neguan edonon ikus daiteke, parke eta belardietan ere. Baina udaberrian paraje freskoak.....
Okil berdea
Okil arruntena da okil berdea eta gehien hedatutakoa. Askori ezagun egiten zaie bere irrintzi moduko txio bereziagatik. Kantari entzun daitezke ibai bazterretako zuhaiztietan, baso hostogalkorretan eta belardi bihurtutako eremuetan. Ornogabeak.....
Belatz handia
Belatz handia harrapari ezagunena da, eta antzinatik falkonerian erabili izan da. Itxura trinko eta gihartsua du, abiaduraren zerbitzura garatua. Hegazti txiki eta ertainak harrapatzen ditu, eta erraz kokatzen eta egokitzen.....
Gabirai
Gabiraia gure lurraldeko harrapari txikienetakoa da. Oihanetan bizi da, eta hegazti txikiak (erregetxoak, paridoak, besteak beste) harrapatzen trebea da. Harrapakin iheskor horiek ehizatu ahal izateko, baso itxian mugitu behar duenez,.....
Saizuria
Lehen oso ugalduta zegoen hegazti honen populazioa murrizten hasi zen duela zenbait hamarkada. Atzerapen larri horrek arriskuan jarri du espezie honen biziraupena. Batzuk dira arazoaren jatorria: jateko gaiak galtzen joan.....
Etxe-txolarrea
Etxe-txolarrea txori ezaguna mundu osoan ugalduen dagoen hegazti mota da, seguruenik, eta arrakastatsuena, zalantzarik gabe. Erraz egokitzen da, habitatarekin edo janarekin baita milika. Herri, hiri eta baserrietan ikus ditzakegu, eta.....
Enara
Hegazti ezagunenetakoa da eta hoberen aztertuenetakoa. Enarak hegaztien migrazioa, sexu aukeraketa eta birsorkuntza aztertzeko funtsezkoak izan dira. Gizakiaren oso hurbil daudenez, herri kulturaren parte bilakatu dira. Haien etorrera udaberriaren hasierarekin.....
Erroia
Belea da bizi den leku guztietako mitologiako, tradizioetako eta erlijio erritoetako protagonista izan da. Europan iragarpen txarrekin eta sorginkeriarekin lotu izan da; gainera, gizakiarentzako baliagarriak diren espezieak jaten ohi ditu......
Ugatza
Sai handia da, hezurrak eta kartilagoak jaten oso trebea dena. Ale kopurua oso urria da, eta mendialdean biziohi da. Hegaldi dotorea eta silueta nahastezina du...
Arrano sugezalea
Gure lurraldean bizi diren harrapari interesgarri eta ezezagunetakoa da arrano sugezalea. Hegazti handia da, migratzailea, harrapatzeko zail eta oldarkorrak diren animaliez, sugeez, elikatzen dena. Antzeman, harrapatu eta irensten ditu garatu.....
Sai Arrea
Antzina Iberiar penintsulan bizi zirenak nekazari egin zirenetik gaur egun arte, sai arrea gizakiaren artzaintza aktibitateekin lotuta egon da, osasun lanak egiten, askotan hori ulertu ez bada ere. Hamarkadetan zehar.....
Koartza auskara
Tamaina handiko hegaztia da, itxura nahastezina duena. Iberiar penintsulan oso ugalduta ez badago ere, hedatzen ari da. Neguan ikusteko errazagoa da, migratzailea denez, hemen gelditzen direlako Europako beste lurraldeetatik Afrika.....
Arrainak, anfibio eta narrastiak
aspid sugegorria
Suge pozoitsuen artean tamaina handiko espeziea da. 80 cm luze izan dezake, baian 60-65 cm bitartekoa izatea da ohikoena. Triangelu moduko burua du, eta muturra goialdera zerbait goratua. Begiaren atzean.....
uhandre piriniotar
Uhandre piriniotarra bertako espeziea da, erreka eta mendi garaien uharketan bizi dena. Uda beroa denean, ur barnean bizi da, ez baititu luze jasaten tenperatura altuak...
Baso-igel gorria
Igel handia da. Emeak arrak baino handiagoak dira, eta 90 mm luze har dezakete. Bi orban ilun ageri ditu buruaren bi aldeetara, mozorro baten modura. Mutur biribila du, eta begiko.....
arrabioa
Tamaina ertaineko urodeloa da, 200 mm luze hartzen duena. Azal leun eta distiratsua du, hondo beltzaren gainean, orban edo marra horiak, edo horien konbinazioa ere, ageri dituena. Glandula-poroak ditu gorputz.....
barboa
Tamaina handiko espeziea da, Iberiar penintsulan bizi diren beste ziprinidoekin aldaratuta (1 m luze hartzen ahal du). Aho protraktila du, behealdera kokatua. Ahoko goialdeko ezpaina behealdekoa baina handiagoa eta aurrerago.....
amoarraina
Tamaina erdiko arraina da, 100 cm luze eta 20 Kg pisu hartzen ahal duena, eta morfologia ezberdin izan ahal ditu. Buru handia du, horzdun ahoa eta bi hegal (lehenengoa, 9-11.....
